အရေးပေါ် သန္ဓေတားနည်း အကြောင်း

အရေးပေါ် သန္ဓေတားနည်း အကြောင်း

“အရေးပေါ်သောက်ဆေး”ကိုသောက်ရင် စောနိုင်သမျှ စောစောမြန်မြန်
သောက်နိုင်ရင် အကောင်းဆုံး အထိအရောက်ဆုံး ကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် မတော်တဆ အရေးပေါ် အကူအညီ တောင်းခံရပါမယ်။ ဆေးကို အမြန်ဆုံး
သောက်နိုင်လေ ထိရောက်လေပါပဲ။ လိင်ဆက်ဆံပြီး ၇၂ နာရီ နောက်ဆုံးထား ပြီး သောက်လို့ရပါတယ်။ နောက်ကျလေ အာနိသင်လျော့လေ၊ စိတ်မချရလေပါပဲ။ 

“အရေးပေါ်သောက်ဆေး” ပုံစံ နှစ်မျိုးရှိတယ်။ အကောင်းဆုံးနဲ့ အသုံးသင့်ဆုံး ကတော့ ပရိုဂျက်စထရိုဂျင် ဟော်မုန်းတစ်မျိုးတည်း ပါဝင်တဲ့ အရေးပေါ် တားဆေးပါပဲ။ ဆေး တစ်လုံးကို အစောဆုံးသောက်၊ နောက် ၁၂ နာရီကြာရင် နောက်တစ်လုံး ထပ်ပြီးသောက်လို့ ရပါတယ်။ ဆေးတစ်လုံးမှာ (75 mg levonorgestrel) ပါဝင်တယ်။ (Postinor) (Ecee 2) ဆိုတဲ့ နာမည်တွေနဲ့ ဝယ်ယူလို့ ရနိုင်ပါတယ်။

နောက်ဆေးတစ်မျိုးကတော့ ဟော်မုန်းနှစ်မျိုး ပါဝင်တဲ့ ဆေးဖြစ်ပါတယ်။ အီစထရိုဂျင်နဲ့ ပရိုဂျက်စထရိုဂျင် ဟော်မုန်းနှစ်မျိုး ပါဝင်တယ်။ သူကတော့ စုစုပေါင်း ဆေး လေးလုံး သောက်ရတယ်။ နောက်ထပ် ဆေးနှစ်လုံးကို ၁၂ နာရီ ကြာရင် ထပ်သောက်ရတယ်။ ဒီဆေးတွေကို သောက်တဲ့အခါမှာ အဆင်မသင့်ရင် ပျို့အန် တတ်တယ်။ ဒါကြောင့် မအန်အောင် အအန်ပျောက်ဆေးတွေ ကြိုသောက်နိုင်တယ် ။ ဆေးသောက်ပြီး နှစ်နာရီအတွင်း ဆေးတွေပါ အန်ထုတ်ပစ်လိုက်ရင် ချက်ချင်းနောက် တစ်ကြိမ် ဆေးကို အစားထိုး သောက်ရပါမယ်။

ဒီဆေးနှစ်မျိုးထဲမှာ ပထမ ဟော်မုန်းတစ်မျိုးထဲပါတဲ့ ဆေးက ပိုပြီးကောင်းပါတယ်။ ထိရောက်မှုတွေလည်း ပိုရှိတယ်။ အော့အန်တဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးလည်း ပိုပြီးနည်းတယ်။ ပြီးတော့ သူနဲ့မသင့်တဲ့ မတည့်တဲ့သူဆိုတာလည်း မရှိသလောက်ပါပဲ။ ဟော်မုန်းနှစ်မျိုးပါတဲ့ အရေးပေါ်ဆေးကျတော့ Migraine ခေါင်းကိုက်ရောဂါရှိတဲ့သူတွေ ၊ နှလုံးသွေးကြော ပိတ် ရောဂါရှိတဲ့သူတွေ၊ ခြေသလုံး၊ အဆုတ်တွေမှာ သွေးခဲတွေ ပိတ်ဆို့နေတဲ့ ရောဂါ ရှိသူတွေမှာ မသုံးသင့်ဘူး။ သဘောကတော့ လူတိုင်းနဲ့ မသင့်တော်ဘူး။ 

ကိုယ်ဝန် မရှိအောင် ကာကွယ်တဲ့ ထိရောက်မှုကလည်း ပထမဆေးထက်စာရင် ပိုပြီးနည်းတယ်။ ဒီဆေးဟာ အရေးပေါ်တားဆေးအဖြစ် တစ်ခါတစ်ရံကျမှပဲ သုံးစွဲ သင့်ပါတယ်။ ခဏခဏလည်း မသုံးသင့်ပါဘူး။ အမြဲလည်း စွဲပြီး မသုံးသင့်ပါဘူး။ ကိုယ်ဝန်မရဖို့ ရာနှုန်းပြည့် မကာကွယ်နိုင်ဘူး။ ပုံမှန်စားတဲ့ တားဆေးတွေက အချိန်မှန်မှန် စားသွားရင် ရာနှုန်းပြည့်နီးပါး ကလေးမရနိုင်ဖို့ အာမခံနိုင်တာမို့ ဒီအရေးပေါ် တားဆေး ထက် အများကြီး ပိုစိတ်ချရပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကလေးလုံးဝ မလိုချင်သေးဘူးဆိုရင် တကယ်စိတ်ချရတဲ့ ပုံမှန်သားဆက်ခြား နည်းလမ်းတစ်ခုခုကို သေချာရွေးချယ်ပြီး စနစ်တကျ အမြဲသုံးစွဲသင့်ပါတယ်။

Healthcare.com.mm သင့်ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်ပေး
Credit:
ဒေါက်တာစိုးလွင် (တွဲဖက်ပါမောက္ခ)
Health for all magazine, November 2012, Pg. 23-25