ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း၏ အကြောင်းရင်းများ

ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း

ရင်ဘတ် အောင့်ခြင်း (Chest Pain) သည် ရင်ဘတ် အလယ်တည့်တည့် နေရာတစ်ခုတည်း၌ အောင့်ခြင်းကိုသာ ဆိုလိုခြင်း မဟုတ်ဘဲ ရင်ဘတ်တစ်ခု လုံးသာမကရင်ဘတ်နှင့် ဆက်စပ်လျက် ရှိသည့်တခြား အစိတ်အပိုင်းများအထိ ပြန့်နှံ့ပြီး အောင့်ခြင်း၊ ထိုးခြင်း၊ နာကျင်ကိုက်ခဲခြင်း အားလုံးကို ဆိုလိုပါသည်။ ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်းသည် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ဖြစ်နိုင်ပြီး ဆရာဝန်မှ အတိအကျ ရောဂါခွဲခြားသတ်မှတ်ခြင်း (Diagnosis) ကို လုပ်ပြီးမှသာ မည်သည့် ရောဂါအမျိုးအစားဖြစ်သည်ကို သတ်မှတ်နိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။ သို့သော်လည်း ရင်ဘတ်အောင့်သည့် ဝေဒနာကို မကြာခဏ ခံစားနေရသူ တချို့သည် ရောဂါကို ဆရာဝန်နှင့်ပြပြီး ရောဂါအဖြေမရှာပဲ မိမိကိုယ် မိမိနှလုံး ရောဂါ (သို့) အစာအိမ်ရောဂါ စွဲကပ်နေသည်ဟု ထင်မှတ်နေကြပြီး ပတ်ဝန်းကျင်မှ အကြံပေးသည့် မိမိသန်ရာ နည်းများဖြင့် ကုသနေကြသည်ကို မကြာခဏ ကြားသိနေရပါသည်။ ထို့ကြောင့် ရင်ဘတ်အောင့်သည့် ဝေဒနာကို ခံစားနေသူများ အားလုံးအတွက် ဗဟုသုတ လို့ငှာ Dr. Warwick Carter ရေးသားသည့် Home Doctor ထဲမှ ကောင်းနိုးရာများကို ကောက်နှုတ်၍ ပြုစုတင်ပြလိုက်ပါသည်။

စမ်းသပ်တွေ့ရှိမှု

ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်းသည် အဆုပ် (သို့) နှလုံးနှင့် ပတ်သက်ပြီး ဖြစ်ပါက အရေးကြီးသဖြင့် အရေးပေါ်အနေဖြင့် ဆေးရုံ အကူအညီကို ချက်ချင်းလိုအပ် နိုင်ပါသည်။ တခြားအင်္ဂါ အစိတ်အပိုင်း များဖြစ်သည့် အစာပြွန်၊ ရင်အုံ အရိုး၊ နံရိုး၊ နှလုံးသွေးလွှတ်ကြောမကြီး၊ သွေးလွှတ်ကြော ငယ်များ၊ သွေးပြန်ကြောနှင့် နာ့ဗ်ကြောများ၊ ကြွက်သား၊ အရိုးနု၊ ရင်သားနှင့်ကျောရိုးဆစ်များ စသည့် အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုခုတွင် ပြဿနာရှိပါကလည်း ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။ အကြောင်းရင်းမတူသည်ကို အခြေခံ၍ အောင့်သည့် အခြေအနေ များမှာလည်း စူး၍ အောင့်ခြင်း၊ ကိုက်၍ အောင့်ခြင်း၊ ပျော့လွန်း မပြင်းလွန်းအောင့်ခြင်းနှင့် ဖြိကပ်၍ အောင့်ခြင်း စသည်ဖြင့် အမျိုးမျိုးရှိပြီး ဆက်တိုက် သို့မဟုတ် အကြိမ်ကြိမ် မကြာခဏ အောင့်ခြင်းများ ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ အစာစားခြင်း၊ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်း၊ အသက်ပြင်းပြင်း ရှူခြင်းတို့ကြောင့် စအောင့်နိုင်ပြီး အောင့်သည့် အချိန်တွင် အသက်ရှုကြပ်ခြင်း၊ ချောင်းဆိုးခြင်း၊ အဖျားဝင်ခြင်း၊ ပါးစပ်ပျက်ခြင်း စသည့် လက္ခဏာများ တွဲပါလာနိုင်ပါသည်။ ဆရာဝန်မှ လိုအပ်သော စမ်းသပ်စစ် ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ပြီး ရောဂါခွဲခြား သတ်မှတ်ပေးမှသာ ရောဂါကို အမျိုးအစားကို မှန်ကန်စွာ သိရှိနိုင်မည် ဖြစ်သည်။

ရောဂါစစ်ဆေးသတ်မှတ် ခြင်း (Diagnosis)

ဆရာဝန်သည် ရောဂါကို အတိအကျ သိရှိရန်အတွက် အရိုးကို ကောင်းစွာ စစ်ဆေးနိုင်သည့် ဓါတ်မှန်ရိုက်ခြင်း၊ အရိုးနှင့်တချို့တစ်ရှူးများကိုပါ မြင်တွေ့နိုင်သည့် CT scan, နှလုံးအလုပ်လုပ်ပုံကို ကောင်းစွာမြင်တွေ့နိုင်သည့် ECG ( Electro-Cardiac Graph), အဆုပ် အလုပ်လုပ်နိုင်မှုကို စမ်းသပ်စစ်ဆေးသည့် Lung Function Test ခန္ဓာကိုယ်ထဲသို့ ပါးစပ်မှတဆင့် ကင်မရာထည့်၍ ကြည့်သည့် Endoscopy စသည်တို့ ပါဝင်နိုင်သည့် စမ်းသပ်မှှုကို တစ်ခု (သို့) တစ်ခုထက် ပို၍ှ
ပြုလုပ်ပြီး သတ်မှတ်လေ့ရှိပါ သည်။ ထိုသို့ ရှာဖွေပြီး ဖြစ်ရသည့်ရောဂါဇက်မြစ်ကို အတိအကျသိမှသာ ထိရောက်သည့် ကာကွယ် ကုသမှုကို ပေးနိုင်မည် ဖြစ်သည်။

ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်းကို အဖြစ်များစေသည့် အကြောင်းရင်းများ

၁။ ဒါဏ်ရာရရှိ ခြင်း (Injury)

ရင်ဘတ် ဒါဏ်ရာရရှိသောအခါ ရင်ဘတ်၌ အညိုအမဲစွဲ၍ နံရိုးကျိုးခြင်း၊ ကြွက်သား (သို့) အရွတ်များ စုတ်ပြဲခြင်း စသည့် တစ်ခုခုကြောင့် ရင်ဘတ်နေရာ အနံ့ပြားကို အောင့်စေပြီး လှုပ်ရှားပါက ပိုဆိုးပါသည်။

၂။ ဗိုင်းရစ်ကြောင့် ရောဂါကူးစက်ခြင်း ( Viral infection )

ဗိုင်းရစ်ကြောင့်ဖြစ်သော ကူးစက်ရောဂါများသည် များသောအားဖြင့် ကြွက်သားများကို ရောင်စေသဖြင့် ရင်ဘတ်နှင့် ကျောကုန်းဘက်တွင်ရှိသော ကြွက်သားအဆွယ် အပွားများကို ကိုက်ခဲနာကျင် စေပါသည်။

၃။ အဆစ်ရောင်နာရောဂါ (Arthritis)

ကျောရိုးဆစ်၌ အရိုးကြေပြီး နာ့ဗ်ကြောများအား ဖိညှပ်ခံရ၍ ရင်ဘတ်၏ ကျောဘက်၌သာမကပဲ နာ့ဗ်ကြောများ ပြန့်နံ့သည့် ဘေးတစ်ဖက်တစ်ချက်နှင့် အရှေ့ဘက်အထိ နာကျင်စေနိုင်သည်။ ကိုယ်အနေအထား ပြောင်းပါက ပိုမိုနာကျင်စေပါသည်။

၄။ Myocardial Infaction

နှလုံးရောဂါသည် ကော်လက်စထရောလ်ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် အဆီဖတ်များမှ နှလုံးကြွက်သားအား သွေးထောက်ပံ့ ပေးနေ သည့် သွေးလွှတ်ကြော တခုခုအား ပိတ်ဆို့ စေသော အခါ ဖြစ်စေ ပါသည်။ နှလုံးသည် ခန္ဓာကိုယ် တခုလုံးကို
အောက်စီဂျင်နှင့် အာဟာရရောက်အောင် တွန်းပို့ပေးနေသော အင်္ဂါဖြစ်ပါသည်။ ထိုအခြေအနေတွင် နှလုံးကြွက်သား ကိုယ်တိုင်မှာပင် အောက်စီဂျင်နှင့် အာဟာရမရတော့သောကြောင့် ကျုံ့လိုက် ကြွလိုက် မလုပ်နိုင်တော့သောအခါ သွေးကိုခန္ဓာ
ကိုယ်တစ်ခုလုံးသို့ ရောက်အောင် မတွန်းပို့ ပေးနိုင်တော့ပဲ နှလုံးရော ခန္ဓာကိုယ်ပါ အောက်စီဂျင် ပြတ်လပ်ပြီး အသက်ဆုံးရှုံး နိုင်ပါသည်။ နှလုံးကြောင့်ဖြစ်သော ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်းသည် လည်ပင်း၊ မေး (သို့) လက်မောင်း ( ဘယ်ဘက်၌ ပိုဖြစ်သည်) စသည့် ရင်ဘတ်နှင့် ဆက်စပ်နေသည့် မည်သည့်နေရာတွင်မဆို ဖြစ်နိုင်သော်လည်း ပုံမှန်အားဖြင့် ဘယ်ဘက်ရင်ဘတ်၊ အရှေ့ဘက် လည်ပင်း အောက်၊ ရင်ဘတ် အလယ်တည့်တည့်နှင့် ပုခုံးအရှေ့ခြမ်းတို့၌ အဖြစ်များပါသည်။ အောင့်သည့် ပုံစံမှာ စူး၍ အောင့်ခြင်း မျိုးမဟုတ်ပဲ ဖိနှိပ်ပွတ်တိုက်ခံရခြင်း (သို့) အလွန်အမင်း ကိုက်ခဲစေသည့် အောင့်ခြင်းမျိုးကို ခံစားရသည်။ ထို့အပြင် နှလုံးကြောင့်ဖြစ်သော ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်းသည် ခန္ဓာကိုယ်လှှုပ်ရှားခြင်း၊ အနေအထားပြောင်းခြင်း၊ အစားစားခြင်း၊
ချောင်းဆိုးခြင်းကြောင့် ပိုမိုနာကျင်စေခြင်းမရှိပါ။ နှလုံးကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု ယူဆပါက ချက်ချင်းဆရာဝန်နှင့် ဆေးရုံအကူအညီ အရေးပေါ် လိုအပ်နိုင်ပါသည်။

၅။ နှလုံးရောဂါ တစ်မျိုးကြောင့် ရင်ခေါင်းတွင် ဆူးအောင့်ခြင်း (Angina)

ရင်ခေါင်းတွင် ဆူးအောင့်လာပြီး ရင်ဘတ်ကိုဖိ၍ ဆုပ်ညှစ်ခံထားရသည့် အောင့်ခြင်းမျိုးကို ခံစားရပါသည်။ များသောအားဖြင့် ရင်ဘတ်အလယ်တည့်တည့်တွင်ဖြစ်ပြီး လေ့ကျင့်ခန်း (သို့) အားကစားလုပ်နေချိန်တွင် ရုတ်တရက်ဖြစ်လာနိုင်ပြီး အနားယူလိုက်ပါက သက်သာသွားလေ့ရှိသည်။

၆။ အဆုပ်ပွခြင်း ( Pneumonia)

အဆုပ်ပွခြင်းသည် အဆုပ်ကို အဓိကဖွဲ့စည်းထားသည့် လေအိတ် အသေးများ (Alveoli) တွင် ဘတ်တီးရီးယား ကူးစက်ရောဂါပိုးများ ဝင်ရောက်နေသည့် ရောဂါဖြစ်ပါသည်။ နှာခေါင်းမှ ရှူသွင်းလိုက်သော အောက်စီဂျင်များကို အဆုပ်လေအိတ် နံရံရှိ ဆံချည်မျှင် သွေးကြောများမှတဆင့် နှလုံးသို့ ပို့ဆောင်ရပြီး နှလုံးမှတဆင့် အောက်စီဂျင်ကို သွေးက ခန္ဓာကိုယ်အနှံ့ သယ်ဆောင်ပြီး ဖြည့်ပေးရပါသည်။ အဆုပ်ပွသောအခါ လေအိတ်များတွင် ဘတ်တီးရီးယားကြောင့် လေအိတ် တစ်ခုလုံး (သို့) လေအိတ် နံရံရှိ ဆံချည်မျှင် သွေးကြောများ ပျက်စီးနိုင်ပြီး အဆုပ် ပုံမှန်အလုပ် မလုပ်နိုင်ဘဲ အဖျားဝင်ခြင်း၊ ချောင်းဆိုးခြင်းနှင့် ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်းတို့ကို ဖြစ်စေပါသည်။ မကုသပါက ဘတ်တီးရီးယားများ အဆုပ်တစ်ခုလုံး ပြည့်သွားနိုင်သောကြောင့် လေအိတ်များ ပျက်စီးပြီး ခန္ဓာကိုယ်အား အောက်စီဂျင် မပေးနိုင်သောကြောင့် အသက်ဆုံးရှုံး နိုင်ပါသည်။

၇။ အဆုတ် မြှေးရောင်ရောဂါ (Pleurisy)

အဆုတ် အမြှေးပါးရောင်လျှင် ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်းကို ပြင်းထန်စွာဖြစ်စေနိုင်၍ အသက်ရှူခြင်း၊ ချောင်းဆိုးခြင်းနှင့် လှုပ်ရှားခြင်း တို့ကြောင့် ပိုအောင့်နိုင်ပါသည်။

၈။ အစာအိမ်ရောဂါကြောင့် ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း (Reflux oesophagitis)

အစာအိပ်တွင် ဟိုင်ဒရိုကလိုရစ် အက်ဆစ်ပါရှိပြီး အစာအိမ်အား ထူထဲသော အချွဲများဖြင့် ကာကွယ်ထားပါသည်။ အကယ်၍ အစာအိမ်ရောဂါ ရှိသူများတွင် အစာအိမ် ပုံမှန် အလုပ်မလုပ်နိုင်သောကြောင့် ယင်းအား အစာအိမ်နံရံရှိ ချွဲများမှ ကာကွယ်မှုမပေးနိုင်သည့်အခါ အက်ဆစ်များမှ အစာအိမ်နံရံသို့ ရောက်ရှိလောင်ကျွမ်းနိုင်ပြီး ပူ၍ နာကျင်ခြင်းနှင့် အသက်ရှူ ကြပ်ခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။

၉။ Tietze syndrome

ရင်အုံရိုး အနောက်ဘက်ရှိ နံရိုးနှင့် ဆက်ထားသော အရွတ်တစ်ခု (သို့) တစ်ခု ထက်ပို၍ ရောင်ခြင်းကို ဖြစ်စေပြီး ပူ၍ နာကျင်ခြင်းကြောင့် ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်းကို ဖြစ်စေပါသည်။

၁ဝ။ သွေးခဲပိတ်ခြင်း ( A blood clot)

သွေးခဲ တစ်ခုခုသည် သွေးကြောအတွင်း၌ မျောပါနေလျင် ခန္ဓာကိုယ်၏ မည်သည့် အစိတ်အပိုင်းတွင်မဆို ပိတ်ဆို့နိုင်ပါသည်။ ထိုသွေးခဲသည် အဆုပ်တွင်းရှိ အဓိကသွေးလွှတ်ကြော တစ်ခုခုအား ပိတ်ဆို့သောအခါ ( Pulmonary embolus) ကို
ဖြစ်စေပြီး ပိတ်ဆို့ခံရသော အဆုပ်၏ အစိတ်ပိုင်းကို ပျက်စီးစေခြင်းဖြင့် ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်းနှင့် အသက်ရှူကြပ်ခြင်းကို ဖြစ်စေပါသည်။

ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်သည့် တခြားအကြောင်းရင်းများ

(၁) အဆုပ် အပြင်ဘက်ရှိ ရင်ဘတ်ထဲတွင် လေခိုနေခြင်း (Pneumothorax )၊
(၂) နာ့ဗ်ကြော၌ ဗိုင်းရပ် ပိုးဝင်ရောက်နေခြင်း (Shingles)၊
(၃) အဆုပ်ပျက်စီးခြင်း (Bronchiectasis)၊
(၄) နှလုံးကြွက်သား သို့ ပိုးဝင်ခြင်း (Myocarditis)၊
(၅) မွေးရာပါ နှလုံး၏ ဖွဲ့စည်းပုံ ပုံမမှန်ခြင်း၊
(၆) နှလုံး အဆို့ရှင် အလုပ်မလုပ်ခြင်း ၊
(၇) အဆုပ်တွင်း တစ်နေရာရာ၌ ကင်ဆာရှိနေခြင်း၊
(၈) နှလုံးရောဂါအတွက် အလွန်အမင်း စိုးရိမ်နေခြင်း (Cardiac neuroses)၊
(၉) ရင်ဘတ် နံရံရောင်ခြင်း၊
(၁ဝ) သည်းခြေ အိတ်တွင် ရောဂါဝင်၍ ရောင်ခြင်း စသည်တို့ကြောင့်လည်း ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။

မည်သူမဆို မည်သည့်အကြောင်းကြောင့် ရင်ဘတ်အောင့်သည်ဖြစ်စေ ရင်ဘတ်အောင့်သည့် ဝေဒနာကို တစ်ကြိမ်ထက်မက ခံစားရပါက အန္တရယ်ရှိ နိုင်သည်ကို နှလုံးမူ၍ ရောဂါကို အတိအကျသိရှိရန်နှင့် အချိန်မီ ကာကွယ်၊ ကုသနိုင်ရန် ဆရာဝန်နှင့် မဖြစ်မနေ တွေ့သင့်ပါသည်။ မိမိကိုယ်မိမိ အစာအိမ်ရောဂါ (သို့) နှလုံးရောဂါ ဖြစ်နေသည်ဟု ယူဆနေသူများ အနေဖြင့်လည်း ထိုရောဂါများ အမှန်တကယ် ရှိနေပါက ဆရာဝန်ညွှန်ကြား ချက်မပါဘဲ မိမိသန်ရာ ဆေးများ သုံးစွဲနေခြင်းသည် ရောဂါကို ပျောက်ကင်းစေမည် မဟုတ်သည့်အပြင် ပိုမိုပွားလာစေရန် မွေးထားသည်နှင့်ပင် တူနေသဖြင့် အန္တရယ် ကြီးမားလှကြောင်းကို သတိပေးရင်း မိမိ၏ ကျန်းမာရေးကို ထိရောက်စွာ ကာကွယ်စောင့်ရှောက် ကြပါရန် အကြံပြု တင်ပြအပ်ပါသည်။


Ref:
Health Digest
Credit to ဆေးပညာရပ်ဆိုင်ရာဆောင်းပါးများ

 သင်သိလိုသမျှ ကျန်းမာရေးမေးခွန်းများနှင့် ပတ်သက်၍ Healthcare.com.mm ၏ hotline နံပါတ် 7887 သို့ MPT မိုဘိုင်းလ်ဖုန်းဖြင့် ၂၄ နာရီ အချိန်မရွေး  ခေါ်ဆိုပြီး ဆရာဝန်များနှင့် တိုက်ရိုက်ဆွေးနွေးတိုင်ပင်နိုင်ပါပြီရှင်။