Meningitis( ဦးနှောက်အမြှေးရောင်ရောဂါ)

ဦးနှောက်အမြှေးရောင်ခြင်းဆိုသည်မှာ ဦးနှောက် Brain နှင့် အာရုံကြောမကြီး Spinal cord ကိုအုပ်ထားသော အမြှေးပါးနှင့်တကွ ဦးနှောက်အတွင်းရှိအရည်များ ပိုးဝင်ရောက်ခြင်းကြောင့်ရောင်ရမ်းခြင်းကိုဆိုလိုပါသည်။

လက္ခဏာများ

- ရုတ်တရက်အဖျားကြီးခြင်း

- လည်ပင်းတောင့်ခိုင်ခြင်း

- အလွန်အမင်းမခံနိုင်အောင် ခေါင်းကိုက်ခြင်း

- ပျို့အန်ခြင်း

- တောင့်ခြင်း၊ တက်ခြင်း

- မှိန်းခြင်း၊ နိုးရခက်ခြင်း

- အလင်းရောင်မခံနိုင်ခြင်း

- အစားချင်၊ မသောက်ချင် ဖြစ်ခြင်း

- အနီကွက်ထခြင်း( in case of meningococcal meningitis)

အသက်၂လအောက် ကလေးများတွင် တွေ့ရနိုင်သော လက္ခဏာများ

- အဖျားကြီးခြင်း

- အဆက်မပြတ်ငိုခြင်း

- အလွန်အိပ်ခြင်း၊ ချော့မရအောင် ဂနာမငြိမ်ဖြစ်ခြင်း

- မှိန်းခြင်း

- လည်ပင်း (သို့) တကိုယ်လုံးတောင့်ခြင်း

ဖြစ်ပွားရသောအကြောင်းရင်းများ

Viral meningitis- ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကြောင့်ဖြစ်ပွားခြင်းသည် အများဆုံးဖြစ်သည်။

Bacterial meningitis ဘက်တီးရီးယားပိုးကြောင့် ဖြစ်ပွားပါက နောက်ဆက်တွဲဆိုးရွားနိုင်ပြီး အသက်အန္တရာယ်အထိ ထိခိုက်နိုင်သည်။

ဖြစ်ပွားစေနိုင်သော ဘက်တီးရီးယားပိုးအမျိုးအစားများမှာ-

Streptococcus pneumonia

Neisseria meningitidis

Haemophilus influenza

Listeria monocytogenes

Fungal meningitis- မှိုရောဂါပိုးကြောင့်ဖြစ်ခြင်း

Others အချို့ sarcoidosis ရောဂါမျိုးကြောင့်လည်းဖြစ်ပွားနိုင်ပါသည်။

အဖြစ်များသောလူအုပ်စုများမှာ -

ကာကွယ်ဆေးပြည့်စုံအောင် မထိုးရသေးသူများ

အသက်ကြီးလွန်း ငယ်လွန်းခြင်း

လူထူထပ်စွာနေထိုင်ရသူများ

ကိုယ်ဝန်ဆောင်အမျိုးသမီးများ

ခုခံအားကျဆင်းနေသူများ

ဆရာဝန်နှင့် သွားရောက်ပြသင့်သော အချက်များ

- ဖျားခြင်း

- အလွန်အမင်းခေါင်းကိုက်ခြင်း

- ကယောင်ကတမ်းဖြစ်ခြင်း

- အန်ခြင်း

- လည်ပင်းတောင့်ခြင်း

နောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာများ

အကြားအာရုံချို့တဲ့ခြင်း

မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းခြင်း

သင်ကြားမှုခက်ခဲခြင်း

ဦးနှောက်ပျက်စီးခြင်း

လှုပ်ရှားမှုအနေအထားပြောင်းလဲခြင်း ??

တက်ခြင်း

ကျောက်ကပ်ပျက်စီးခြင်း

Shock ရခြင်း

အသက်ဆုံးရှုံးခြင်း -အထိဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါသည်။

စစ်ဆေးမှုများ

ဆရာဝန်မှ ရောဂါဖြစ်စေမည့် ဇာစ်မြစ်ကိုရှာဖွေခြင်း

သွေးစစ်ခြင်း၊သွေးထဲရှိအကောင်ပေါက်မပေါက်မွေးခြင်း

ဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း- ကွန်ပျုတာဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း

သံလိုက်ဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း

ခါးဆစ်ရိုးအတွင်းမှ ဦးနှောက်အတွင်းအရည်ယူ၍ ပိုးရှိမရှိစစ်ဆေးခြင်း။ ပိုးအမျိုးအစားခွဲခြားခြင်း။

ကုသခြင်း

ကုသခြင်းတွင် ဖြစ်စေသည့် အခြေခံ အကြောင်းရင်းကို နှိမ်နင်းခြင်းသည် အဓိက ကျသည်။ ဥပမာ- ဘက်တီးရီးယားပိုးကြောင့်ဖြစ်လျှင် ပိုးသတ်ဆေးသောက်ခြင်း။

သို့သော် ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကြောင့်ဖြစ်လျှင် ပိုးသတ်ဆေးနှင့် ကုသ၍မရသဖြင့် ကုသနည်းတွင် ကောင်းမွန်စွာအနားယူခြင်း၊ အရည်များများသောက်ပေးခြင်း၊ နာကျင်ခြင်း အတွက်ဆေးသောက်ခြင်း၊ ဗိုင်းရပ်စ်ဖြစ်ပေါ်ခြင်းသည် ရက်သတ္တပတ် အနည်းငယ် အကြာတွင် ကောင်းမွန်သွားတတ်ပါသည်။

ကာကွယ်ခြင်း

ဦးနှောက်အမြှေးရောင်ရောဂါမဖြစ်ပွားရန် ကြိုတင်ထိုးနှံနိုင်သော ကာကွယ်ဆေးများမှာ-

MMR vaccine - ဝက်သက်၊ ဂျိုက်သိုး၊ ပါးချိုတ်ရောင် ရောဂါကာကွယ်ဆေး။

Meningitis C vaccine

Meningitis W vaccine

Haemophilus influenza vaccine

Pneumococcal vaccine 

Ref: NHS choices

       Mayo clinic

သင်သိလိုသမျှ ကျန်းမာရေးမေးခွန်းများနှင့် ပတ်သက်၍ Healthcare.com.mm ၏ hotline နံပါတ် 7887 သို့ MPT မိုဘိုင်းလ်ဖုန်းဖြင့် ၂၄ နာရီ အချိန်မရွေး  ခေါ်ဆိုပြီး ဆရာဝန်များနှင့် တိုက်ရိုက်ဆွေးနွေးတိုင်ပင်နိုင်ပါပြီရှင်။