Urinary tract infection (ဆီးလမ်းကြောင်း ပိုးဝင်ခြင်း)

  07-Feb-2019

---

ဆီးလမ်းကြောင်းပိုးဝင်ခြင်းသည် အဖြစ်များသောရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ကျောက်ကပ်၊ ဆီးအိမ်နှင့် ဆီးပြွှန်များရောင်ရမ်းခြင်းကိုဆိုလိုပါသည်။

 

လက္ခဏာများ

* Symptoms of lower UTI

Urethral syndrome - ဆီးသွားလျှင်ဆီးပူ၊ ဆီးကျဉ်၊ ဆီးအောင့်ခြင်း၊ ဆီးခဏခဏသွားခြင်း၊ ဆီးခုံနေရာတွင်အောင့်နေခြင်း။

- ဆီးနောက်ခြင်း၊ ဆီးသွားစဉ် ပြည်ပါ၊ သွေးပါခြင်း

- ဆီးအနံ့ ပုံမှန်ထက်ပို၍နံခြင်း

- ခါးနာခြင်း

- နေထိုင်မကောင်းမအီမသာ ခံစားရခြင်း

* Symptoms of upper UTI

- ချမ်းတုန်၍ အဖျားကြီးခြင်း

- ကယောင်ကတမ်းဖြစ်ခြင်း

- ပျို့ခြင်း၊ အန်ခြင်း

- ဝမ်းသွားခြင်း

- ဆီးသွားချိန်တွင် ဘေးအောင့်ခြင်း၊ ပေါင်ခြံအောင့်ခြင်းများသည် ပိုဆိုးတတ်ပါသည်။

 

ဖြစ်ပွားရသော အကြောင်းရင်းများ

အဓိကအားဖြင့် ဆီးလမ်းကြောင်းအတွင်းသို့ Escherichia coli ဘက်တီးရီးယား ပိုးဝင်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။(အိမ်သာသွားပြီးလျှင် စအိုပေါက်မှ အရှေ့လိင်အင်္ဂါရှိသည့် ဘက်သို့ဆွဲ၍ သန့်ရှင်းရေး ပြုလုပ်သောကြောင့်ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်)

ဆီးလမ်းကြောင်း ပိုးဝင်ခြင်း အဖြစ်များသော လူအုပ်စုများမှာ-

အမျိုးသမီးများသည် အမျိုးသားများထက်ပို၍ ဖြစ်တတ်သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အမျိုးသမီးများ၏ ဆီးပြွန်သည် စအိုပေါက်ဝနှင့် ပို၍နီးသောကြောင့်ဖြစ်သည်။

ထို့အပြင် ဆီးလမ်းကြောင်းပြွန်သည်လည်း အမျိုးသားများထက် ပို၍တိုသောကြောင့်ဖြစ်သည်။

- တကိုယ်ရည်သန့်ရှင်းမှုအားနည်းသူများ

- spermaticide သုတ်ကောင်သေစေနိုင်သည့် ဓာတ်ပါဝင်သော ကိုယ်ဝန်တားအကာ diaphragm သုံးခြင်း

- ဆီးကျိတ်ကြီးနေသူများ

- ကျောက်ကပ်အတွင်းကျောက်တည်နေသူများ။

- ခန္ဓာကိုယ်ရှိခုခံအားကျနေသူများ- အေအိုင်ဒီအက်ရောဂါ၊ ဆီးချိုရောဂါနှင့် စတီးရိုက်ဆေးသောက်နေသူများ၊ကင်ဆာပျောက်ဆေးဖြင့်ကုသနေသူများ၊

- ဆီးသွားရန်အခက်အခဲရှိသူများ-အာရုံကြောကျောရိုးမထိခိုက်ထားသူများ( spinal cord injury)

- ကိုယ်ဝန်ဆောင်အမျိုးသမီးများ

 

နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများ

- ရောဂါပိုးဝင်ပြီး ဆီးပြွှန်ရောင်ခြင်း- Ureteritis

- ဆီးအိမ်ယောင်ခြင်း- Cystitis

- ဆီးပြွှန်ချောင်းရောင်ခြင်း- Urethratitis

- ဆီးကျိတ်ရောင်ခြင်း- Prostatitis

- ကျောက်ကပ်ရောင်ခြင်း- Pyelonephritis

- ကျောက်ကပ်ပျက်စီးခြင်း- Renal failure

- ဘက်တီးရီးယား ပိုးပျံ့နှံ့ပြီး သွေးဆိပ်တက်ခြင်း- Septicaemia

 

စစ်ဆေးမှုများ

ဆီးစစ်ခြင်း- dipstick ဆီးစစ်တံဖြင့် စစ်ခြင်း၊

Urinalysis - ဓာတ်ခွဲခန်းသို့ပို့၍ ဆီးပိုးရှိမရှိစစ်ဆေးခြင်း၊ အကောင်မွေးခြင်း culture and sensitivity (ဆီးဗူးအတွင်းသို့ ဆီးခံရာတွင် စစထွက်ခြင်းဆီးကိုမယူရ၊ အလယ်ဆီးကိုသာ သန့်ပြန့်စွာယူရပါမည်။ မယူမီ ဆီးသွားမည့် နေရာကိုအရင်ဆုံး သန့်ပြန့်အောင် ဆေးကြောရပါမည်)

သွေးစစ်ခြင်း

CT scan- ကွန်ပျူတာဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း။

Cystoscopy- ဆီးအိမ်တွင်းသို့ သေးငယ်သည့် မှန်ပြောင်းထည့်၍ ရောဂါရှာခြင်း။

Ultrasound scan- တယ်လီဗေးရှင်း ဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း အားဖြင့် ကျောက်ကပ်နှင့် ဆီးအိမ်ကျောက်တည်ခြင်းမျာကို သိရှိနိုင်ပါသည်။

 

ကုသခြင်း

- Antibiotics ပိုးသတ်ဆေးပေး၍ကုသခြင်း- ထိခိုက်နေသည့် ဆီးလမ်းကြောင်းပေါ်မူတည်၍ ဆေးသောက်ရမည့် အချိန်ကွာခြားနိုင်ပါသည်။

- ဖျားခြင်းနှင့်နာကျင်ခြင်းအတွက် Acetaminophen or Ibuprofen

- သွေးဆုံးပြီး အမျိုးသမီးများအတွက် မိန်းမဟော်မုန်း အီစရိုဂျင်လိမ်းဆေး၊ သို့ ဆေးတောင့် သို့ ပျော့ပျောင်းသောကွင်းထည့်ခြင်း။

 

အိမ်တွင်းကုထုံးများ

- ရေများများသောက်ခြင်း၊

- အရက်၊ အချိုရည်ဗူး သောက်ခြင်းများကိုလျော့စားခြင်း၊ရှောင်ခြင်း

- ဗီတာမင်အားဆေးများသောက်ခြင်း။

- ဆေးသောက်သက်သာပြီးနောက် နောက်ထပ်ပြန်ဖြစ်ခြင်း (Recurrent UTI)လည်း ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါသည်။

 

ကာကွယ်ခြင်း

- Cranberry ဖျော်ရည်များများသောက်ခြင်း

- ဝမ်းချုပ်ခြင်းကိုကာကွယ်ခြင်း

- ဆီးသွားချင်လျှင်မထိန်းထားဘဲ သွားခြင်း

- အိမ်သာသွားပြီးလျှင် အရှေ့မှအနောက်သို့ သန့်ရှင်းခြင်း

- တကိုယ်ရည်သန့်ရှင်းရေးပြုလုပ်ခြင်း

- လိင်ဆက်ဆံမှုမပြုခင်တိုင်း မိမိ၏လိင်အင်္ဂါအား စနစ်တကျဆေးကြောခြင်း

- လိင်ဆက်ဆံပြီးတိုင်း ဆီးသွားခြင်းအလေ့အကျင့်များကို ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် ဆီးလမ်းကြောင်းပိုးဝင်ခြင်းဖြစ်ပွားမှုကိုလျော့ကျစေနိုင်ပါသည်။

 

Ref: NHS Choices, UK

MedicineHealth.com

သင်သိလိုသမျှ ကျန်းမာရေးမေးခွန်းများနှင့် ပတ်သက်၍ Healthcare.com.mm ၏ hotline နံပါတ် 7887 သို့ MPT မိုဘိုင်းလ်ဖုန်းဖြင့် ၂၄ နာရီ အချိန်မရွေးခေါ်ဆိုပြီး ဆရာဝန်များနှင့် တိုက်ရိုက်ဆွေးနွေးတိုင်ပင်နိုင်ပါပြီရှင်။