Diphtheria (ဆုံဆို့ရောဂါ)

ဆုံဆို့ရောဂါဆိုသည်မှာ- နှာခေါင်းနှင့် လည်ချောင်းအချွှဲမြှေးတို့တွင် ဖြစ်တတ်သည့် ပြင်းထန်ဆိုးရွားသော ဘက်တီးရီးယားရောဂါပိုးဖြစ်သည်။

လက္ခဏာများ

- အာခေါင်တွင် ညိုညစ်ညစ်အဖတ်များကပ်ခြင်း

- လည်ချောင်းနာခြင်း၊ အသံသြခြင်း

- လည်ပင်းပတ်လည်ရှိ အကျိတ်များကြီးလာခြင်း

- အသက်ရှူရခက်ခဲခြင်း သို့ အသက်ရှူမြန်ခြင်း

- နှာရည်ထွက်ခြင်း

- ချမ်းတုန်၍ ဖျားခြင်း

- နုံးခွေခြင်း

အချို့သူများတွင် ရောဂါပိုးဝင်ရောက်နေသော်လည်း ပြင်းထန်သည့် လက္ခဏာမပြသည့်အတွက် ရောဂါရှိမှန်းမသိဖြစ်နေတတ်သည်။ သို့သော်လည်း ထိုသူထံမှ အခြားသူများသို့ရောဂါကူးနိုင်သည်။

အရေပြားတွင်ဖြစ်သော ဆုံဆို့နာ- လူဦးရေပြွတ်သိပ် ထူထပ်စွာနေထိုင်ပြီး တကိုယ်ရည်သန့်ရှင်းမှုမကောင်းသူများတွင် ဖြစ်တတ်သည်။ အရေပြားပေါ်တွင် ညိုညစ်သောအဖတ်များကပ်နေတတ်ပြီး အခြား အရေပြား ဘက်တီးရီးယားရောဂါပိုးများနှင့်တွဲ၍ ဖြစ်တတ်သည်။

ဖြစ်ပွားရသော အကြောင်းရင်းများ

ဘက်တီးရီးယားပိုး corynebacterium diphtheria  ကြောင့်ဖြစ်ပွားပြီး ကူးစက်နိုင်သောနည်းလမ်းများမှာ- အသက်ရှူ၊ ချောင်းဆိုး၊ နှာချေရာလေမှ တဆင့်ကူးစက်ခြင်း၊

ရောဂါပိုးတွယ်နေသော အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းများမှတဆင့် ကူးစက်ခြင်း တို့ကြောင့် ကူးစက်နိုင်သည်။

ဖြစ်နိုင်ချေများသူများ

- ကာကွယ်ဆေးပြည့်မီအောင်မထိုးထားသောကလေးများ- သတ်မှတ်ထားသော ဆုံဆို့ကာကွယ်ဆေး မထိုးထားသူများ သို့ ထိုးရန်ပျက်ကွက်သူများ။

- လူဦးရေထူထပ်သောနေရာတွင်နေထိုင်သူများ၊ တကိုယ်ရည်သန့်ရှင်းမှုအားနည်းသူများ။

- ဆုံဆို့နာဖြစ်ပွားနေသော အရပ်ဒေသသို့ ခရီးသွားသူများ ။

နောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာများ

မကုသဘဲထားပါက

- အသက်ရှူရခက်ခြင်း- အာခေါင်အတွင်းတွင် အဖြူပုပ်ရောင် အဖတ်ကြီးများ တဖြည်းဖြည်းကြီးထွားလာကာ အသက်ရှူလေပြွှန်လမ်းကြောင်း ပိတ်သည်အထိဖြစ်ပွားနိုင်သည်။

- နှလုံးပျက်စီးခြင်း- ဘက်တီးရီးယားပိုး၏ အဆိပ်များသည် သွေးထဲမှတဆင့် ခန္ဓာကိုယ်အနှံ့ပြန့်ပွားနိုင်သည်။ ဥပမာ- နှလုံးတွင်ဖြစ်ပါက နှလုံးကြွက်သားများရောင်ရမ်းခြင်းနှလုံးပျက်စီးခြင်းနှင့် အသက်ဆုံးရှုံးခြင်းအထိဖြစ်ပွားနိုင်သည်။

- အာရုံကြောများပျက်စီးခြင်း

စစ်ဆေးမှုများ

ဆရာဝန်မှ စမ်းသပ်စစ်ဆေးခြင်း။

အာခေါင်မှ ပိုးယူစစ်ဆေးခြင်း။

ကုသခြင်း

ဆုံဆို့ရောဂါပိုးဟုထင်ပါက(Antitoxin) အဆိပ်သေဆေးပေးခြင်း

Antibiotic- ပိုးသတ်ဆေးပေးခြင်း

ကလေးဖြစ်စေ၊ လူကြီးဖြစ်စေ ဆုံဆို့နာဖြစ်ပါက ဆေးရုံတက်၍ ကုသရန်လိုအပ်ပါသည်။

ကာကွယ်ခြင်း

ဆုံဆို့နာရောဂါပိုးရှိနေသောသူနှင့် ထိတွေ့မိပါက လိုအပ်သောစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ပြီးလိုအပ်ပါက ပိုးသတ်ဆေးသောက်သင့်သည်။ လိုအပ်ပါကလည်း ကာကွယ်ဆေး ထပ်လောင်းထိုးသင့်သည်။

ရောဂါပိုးသယ်ဆောင်ထားသူဖြစ်ပါက ပိုးသတ်ဆေးအချိန်မှီသောက်၍ အခြားသူများသို့မကူးစက်ရန်ကာကွယ်ရမည်။

Ref: Mayo clinic

သင်သိလိုသမျှ ကျန်းမာရေးမေးခွန်းများနှင့် ပတ်သက်၍ Healthcare.com.mm ၏ hotline နံပါတ် 7887 သို့ MPT မိုဘိုင်းလ်ဖုန်းဖြင့် ၂၄ နာရီ အချိန်မရွေး  ခေါ်ဆိုပြီး ဆရာဝန်များနှင့် တိုက်ရိုက်ဆွေးနွေးတိုင်ပင်နိုင်ပါပြီရှင်။