ဗောက်ထခြင်းပြဿနာ

လူတစ်ဦးတစ်ယောက်အနေနဲ့ တစ်ချိန်တစ်ခါမှာ မိမိရဲ့ ဦးခေါင်းမှာ ဗောက်ဖတ်လေးတွေ ထတာကို ကြုံဖူးကောင်း ကြံုဖူးကြမှာပါ။ စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စရာပါ။ ဒီလို ဦးရေဗောက်ထတာနဲ့ ပတ်သက်လို့ ပြည့်ပြည့်စုံစုံ သိအောင်မေးမြန်း ဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်။ 

မေး ။ ဗောက်ထတာကို ဆရာတို့ဆေးပညာအရ ဘယ်လို ခေါ်ပါသလဲ ဆရာ။

Seborrheic Dermatitis လို့ ခေါ်ပါတယ်။ နှင်းခူတစ်မျိုးပါ။ ဒီနှင်းခူအပျော့စားကို အရပ်ခေါ်တော့ Dandruff လို့ပဲ အသိများတယ်။ 

မေး။ ဒီနှင်းခူမျိုးက ဘယ်လိုဖြစ်ရတာလဲ ဆရာ။

Malassezia Furfur လို့ ခေါ်တဲ့ အရေပြားမှိုတစ်မျိုးကြောင့် ဖြစ်ရတာလို့ ယူဆထားကြပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အဲဒီမှိုမျိုးဟာ သာမန်ထက်ပိုပြီး ဒီရောဂါဖြစ်တဲ့သူတွေမှာ အများအပြား တွေ့ရလို့ပါပဲ။

မေး။ ဦးရေအပြင် ဘယ်နေရာတွေမှာ ဖြစ်နိုင်ပါသေးလဲ ဆရာ။

အရေပြား အဆီအိတ်တွေ များများရှိတဲ့ နဖူး၊ မျက်ခုံး၊ နှာခေါင်းဘေး တစ်ဖက်တစ်ချက်နဲ့ နားအောက်ဘက်တွေမှာလည်း ဖြစ်နို်င်ပါတယ်။ နောက်ကျောနဲ့ရင်ဘတ်အပေါ်ပိုင်းမှာလည်း တွေ့ရတတ်ပါတယ်။

မေး။ ဦးခေါင်းမှာလိုပဲ အခြားနေရာဖြစ်ရင် အကြေးခွံဗောက်ဖတ်တွေ ထွက်တတ်ပါသလား ဆရာ။

မထွက်ပါဘူး။ ဝါကြန့်ကြန့် စေးကပ်ကပ် အကြေးခွံတွေကိုပဲ သေချာကြည့်မှ တွေ့ရတတ်ပါတယ်။ 

မေး။ ဗောက်ထတိုင်း ယားတတ်သလားဆရာ။

တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် မတူဘူး။ တချို့ ဦးခေါင်းယားလို့ ကုတ်လိုက်ရင် ဗောက်ဖတ်တွေ အဖွေးသား ကွာကျလာတာမျိုးလည်း ရှိတယ်။ တချို့ကျတော့ ပုံမှန် ခေါင်းဖြီးတဲ့အခါမှ ဗောက်ဖတ်သေးသေးလေးတွေ ပါလာတာမျိုးလည်း ရှိတယ်။ ချွေးထွက်ရင်တော့ ပိုယားတတ်ပါတယ်။ 

မေး။ သာမန် ဗောက်ထရုံလောက်က လူ ဘယ်လောက်ထိ ဖြစ်တတ်ပါသလဲဆရာ။ 

လူ ၁၀၀ မှာ တစ်ဝက်လောက်အထိ အသက် ၂၀ ကျော်ရင် ဖြစ်နေတာပါပဲ။ အမျိုးသားတွေမှာ ပိုဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ Sebrrheic Dermatitis နှင်းခူပုံစံမျိုး ဆိုးဆိုးရွားရွား ဖြစ်တာကတော့ လူ ၁၀၀ မှာ လေးငါးယောက်လောက်ပဲ ဖြစ်တတ်တယ်။ 

မေး။ ဘယ်အသက်အရွယ်တွေမှာ ဒီနှင်းခူအဆင့်အထိ ဖြစ်တတ်ပါသလဲဆရာ။

အသက်အရွယ် မရွေးပါဘူး။ လသားကလေးတွေ အရွယ်ကနေ ဇရာအိုတွေအထိ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ကလေးငယ်တွေမှာ ဖြစ်နိုင်ရင်တော့ ဦးခေါင်းမှာ နီရဲရဲ ဝါကြန့်ကြန့် အကြေးခွံ စေးထန်းထန်းတွေ ကပ်နေတာ တွေ့ရပါတယ်။ Cradle Cap လို့ ခေါ်တဲ့ ပုခက်ဂျိုးနာပါ။ လူကြီးမှာလို ဗောတ်ဖတ်တွေ အဖွေးသား ကွာကျတာမျိုး မဟုတ်ဘူး။

မေး။ ဘယ်ရာသီဥတုမှာ ပိုဖြစ်တတ်ပါသလဲ ဆရာ။

နွေမှာအဖြစ်နည်းပြီး မိုးတွင်းကာလမှာ ပိုဖြစ်တတ်ပါတယ်။

မေး။ ဗောက်ထတဲ့သူတွေမှာ ဆံပင်ကျွတ်တတ်ပါသလား။

ဗောက်ထတာ သူ့ဘာသာသူ ပျောက်သွားလိုက် ပြန်ဖြစ်လိုက်နဲ့ လုံးချာလိုက်နေတဲ့သူတွေမှာတော့ ဆံပင်နည်းနည်းပါးပါး ကျွတ်တတ်ပါတယ်။ 

မေး။ ဘယ်လို ပုဂ္ဂိုလ်တွေမှာ ဗောက်ထခြင်းပြဿနာ တွေ့နိုင်ပါသလဲဆရာ။

စောစောက ဆရာပြောခဲ့သလို သာမန် ဗောက်ဖတ်တွေ ကွာကျတာလောက်ကတော့ လူတော်တော်များများမှာ ဖြစ်လေ့ရှိတာပါပဲ။ ဦးရေ အဆီပြန်တတ်တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်မျိုးတွေ စိတ်ဖိစီးမှုများတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေမှာ ပိုဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ နှင်းခူအဆင့်ထိကျတော့ ခန္ဓာကိုယ်ခုခံအားနည်းတဲ့ အခါမျိုးမှာ အထူးသဖြင့် HIV လူနာတွေမှာ ပိုပြီးဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဖြစ်ရင်လည်း ပိုပြီး ဆိုးဆိုးရွားရွားဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဇင့်ဓာတ်အပါအဝင် အဟာရချို့တဲ့တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေမှာလည်း ဒီနှင်းခူပုံသဏ္ဍာန်မျိုးဖြစ်တာ ရှိပါတယ်။ 

မေး။ တခြား ဗောက်ဖတ်ကွာတဲ့ရောဂါတွေနဲ့ မမှားနိုင်ဘူးလားဆရာ။

ဒီဗောက်ဖတ်လေးတွေဟာ အခြားရောဂါတွေမှာလည်း ရှိတတ်တာမို့ မှားတတ်ပါတယ်။ ဥပမာ အားဖြင့် ဆိုရီရေးစစ်လို ရောဂါမျိုး (မြန်မာလို ပြောရရင်တော့ ဂျွတ်ပွေးတာပါ။ တကယ်တမ်းကျတော့လည်း ပွေးမဟုတ်ပါဘူး) ဒီရောဂါ ဦးခေါင်းမှာဖြစ်ရင်လည်း အကြေးခွံတွေ ကွာကျပါတယ်။ နောက်ပြီး ဒက်ပေါက်တာ၊ ဒါနဲ့လည်း မှားနိုင်တာပါပဲ။ ဒက်ဆိုတာကတော့ အများသိတဲ့အတိုင်း ခေါင်းမှာပွေးပေါက်တာ၊ ဒီတစ်ခါမှာလည်း အကြေးခွံနုနုလေးတွေ ကွာကျတာမျိုး၊ ဆံပင်ကျွတ်တာမျိုး ရှိတတ်ပါတယ်။

မေး။ သာမန်ဗောက်ထတာကုလို့ရပါသလား ဆရာ။

ကုလို့ရပါတယ်။ ပျောက်လိုက်၊ ပြန်ဖြစ်လိုက်နဲ့ သံသရာလည်တတ်တာမို့ ကုသမှုကို ပုံမှန်ရေရှည်ထိမ််းသိမ်း ဆောင်ရွက်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ 

မေး။ ဘယ်လိုကုသရပါသလဲဆရာ။

သာမန်အဆင့်ကို လွယ်လွယ်နဲ့ ကုနိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ - ခေါင်းလျှော်ရည်တွေပါ။ ကီတိုနာဇော Ketoconazole ဆိုတဲ့ မှိုသတ်ဆေးပါဝင်တဲ့ ခေါင်းလျှော်ရည်တွေကို ဗောက်ကင်းစင်အောင် သုံးနေကြတာ ကြာပါပြီ။ ထူးခြားတာက ဒီမှိုသတ်ဆေးက အခြား မှိုသတ်ဆေးတွေထက် ဗောက်ထစေတဲ့ မှို Malassezia Furfur ကို ပိုမို နှိမ်နင်းနိုင်တာပါပဲ။ ဒါပေမဲ့ သုံးစွဲနည်းတော့ မှန်ဖို့လိုပါတယ်။ ရိုးရိုးသုံးနေကြ ခေါင်းလျှော်ရည်တွေနဲ့ လျှော်သလို ခေါင်းမှာ အမြှုပ်တွေထွက်တာနဲ့ ချက်ချင်းရေလောင်းချလိုက်တာမျိုး မလုပ်ရဘူး။ အနည်းဆုံး သုံးလေးမိနစ်လောက် ခေါင်းနဲ့ ရင်ဘတ်မျက်နှာပေါ်မှာ အမြှုပ်တွေနဲ့ လိမ်းကျံပြီးမှ ရေလောင်းချရပါတယ်။

မေး။ အခြား ဗောက်နိုင်တဲ့ ဆေးတွေရော ရှိပါသလား ဆရာ။

အဲဒီ ကီတိုကိုနာဇော မှိုသတ်ဆေးအပြင် အခြား သုံးတဲ့ဆေးတွေကတော့ ဇင့်ဓာတ်ပါတဲ့ Zinc Pyrithione ဆယ်လီနီယမ်ဓာတ်ပါတဲ့ Selinium Sulphide နဲ့ သန့်စင်ထားတဲ့ ကတ္တရာဓာတ်အနည်းငယ်ပါတဲ့ Tar Shampoo ဆိုတာတွေလည်း အများကြီးရှိပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ကော်တီကိုစတီးရွိုက်ဓာတ် အပျော့စားလိမ်းဆေးတွေလည်း အသုံးတည့်တယ်။ ဆယ်လစ်စစ်လစ် အက်ဆစ်လိ်မ်းဆေး Salicylic Acid Ointment တို့ ဆာလဖာလိမ်းဆေးတို့လည်း အတိုအလျောက်သုံးလို့ရပါတယ်။ 

မေး။ ကလေးငယ်တွေမှာ ဖြစ်ရင် ဘယ်လိုကုရမလဲဆရာ။

ကလေးတွေကျတော့ ဆရာပြောခဲ့သလို ဝါကြန့်ကြန့် အနာဖေးတွေကပ်နေတော့ သံလွင်ဆီကို ဦးစွာလိမ်းပေးမှ ခွာပေးရပါမယ်။ နောက်မှ ဘေဘီရှန်ပူတို့၊ ကီတိုကိုနာဇော ခေါင်းလျှော်ရည်နဲ့ လျှော်ရပါမယ်။ ပြီးမှ ဟိုက်ဒရိုကော်တီဆုန်း အပျော့စားလိမ်းဆေး လိမ်းပေးရပါမယ်။

မေး။ ဗောက်ပြန်မထအောင် ဘယ်လိုကုရမလဲဆရာ။

တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းရေးလည်း အရေးကြီးပါတယ်။ မျှတတဲ့ အစားအစာတွေလည်း စားသုံးဖို့လည်း လိုပါတယ်။ အရေးကြီးတာကတော့ စောစောကပြောခဲ့တဲ့ ဗောက်ကင်းစင်တဲ့ ခေါင်းလျှော်ရည်တွေနဲ့ အနည်းဆုံး တစ်ပတ်တစ်ကြိမ်လောက် လျှော်ပေးရပါမယ်။ မသက်သာဘူးဆိုရင် ဒါမှမဟုတ် Seborrheic Dermatitis လို့ခေါ်တဲ့ နှင်းခူပုံသဏ္ဍာန်မျိုးအထိ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ဖြစ်လာပြီဆိုရင်တော့ နီးရာကျွမ်းကျင်တဲ့ ဆရာဝန်များနဲ့ ပြသတိုင်ပင်ပြီး ကုသမှုခံယူပါလို့ အကြံပြုလိုပါတယ်။ 

Credit: ဒေါက်တာကျော်ကျော်

အရေပြားအထူးကု