Xerostomia (ခံတွင်းခြောက်သွေ့ခြင်း)

Xerostomia (ခံတွင်းခြောက်သွေ့ခြင်း)
ပုံမှန်အားဖြင့် အလွန်အမင်းကြောက်ရွံ့ချိန်နှင့် ရေဓာတ်ခမ်းခြောက်ချိန် တို့တွင် အာခံတွင်း ခြောက်သွေ့တတ်ကြသည်။ သို့သော် အမြဲတစေ ခံတွင်းခြောက်သွေ့
တတ်ခြင်းမှာ ရောဂါတစ်ခုခုကြောင့် ဖြစ်နိုင်ပြီး ဆရာဝန်နှင့် ပြသ၍ အကြောင်းရင်းကို ရှာဖွေရန်လိုအပ်သည်။ 

ဖြစ်ပွားရသော အကြောင်းရင်းများ
တံတွေး အထွက်နည်းခြင်းကြောင့် ခံတွင်းခြောက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ပုံမှန်အားဖြင့် ရေဓာတ်ခမ်းခြောက်ချိန်နှင့် စိတ်ရှုပ်ထွေးချိန်၊ ကြောက်ရွံ ့ချိန်တို့တွင် ခံတွင်းခြောက်လေ့ရှိသည်။

ရောဂါအနေဖြင့် 
- စိတ်ကျရောဂါပျောက်ဆေးများ၊ ဆီးဆေးများနှင့် ယားယံမှုကိုသက်သာစေသောဆေးများ (antihistamine) သောက်ခြင်း
- နှာခေါင်းပိတ်၍ အသက်ရှူမရခြင်းကြောင့် ပါးစပ်ဖြင့် အသက်ရှူရခြင်း
- ဆီးချိုသွေးချို မထိန်းနိုင်ခြင်း
- ရောဂါတစ်ခုခုကြောင့် ဦးခေါင်းနှင့် လည်ပင်းကို ဓာတ်ရောင်ခြည်ပြနေရခြင်း
- မိမိ၏ကိုယ်ခံအားစနစ်က တံတွေးဂလင်းကို ပြန်လည်တိုက်ခိုက်ခြင်း (Sjogren’s syndrome) တို့ကြောင့် ခံတွင်းခြောက်သွေ့နိုင်သည်။

နောက်ဆက်တွဲ ဆိုးကျိုးများ
တံတွေးသည် ခံတွင်းကျန််းမာရေးတွင် အဓိကဖြစ်ရာ တံတွေးမထွက်ခြင်း၊ သို့မဟုတ် တံတွေးထွက်နည်းခြင်း တို့ဖြစ်ပါက 
- ပါးစပ်အတွင်း ရောင်ရမ်းခြင်း၊ နာကျင်ခြင်း၊ 
- နှုတ်ခမ်းများ ခြောက်သွေ့ခြင်း
- ခံတွင်းန့ံဆိုးများ ထွက်ခြင်း
- အရသာကို မသိခြင်း၊ သို့မဟုတ် ပါးစပ်ခါးခြင်း
- မကြာခဏဆိုသလို ပါးစပ်တွင်း အနာပေါက်ခြင်း (Oral thrush)
- သွားနှင့် သွားဖုံးများပျက်ဆီးခြင်း
- စကားပြောရာ၊ အစာစားရာ နှင့် မျိုချရာတွင် ခက်ခဲခြင်းများ ဖြစ်နိုင်သည်။

ကုသခြင်း
ခံတွင်းခြောက်သွေ့ခြင်း ဖြစ်စေသော အကြောင်းရင်းကို ဦးစွာ ရှာဖွေရမည်။
- ဆေးများသောက်သုံံးနေခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပါက ဆရာဝန်နှင့် တိုင်ပင်၍ ဆေးပမာဏကို လျှော့ချခြင်း၊ အလားတူဆေးများကို ပြောင်းလဲခြင်းတို့ ြ့ပုလုပ်သင့်သည်။
- နှာခေါင်းပိတ်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပါက နှာခေါင်းပိတ် သက်သာစေသော normal saline များထည့်ခြင်း၊ decongestants များထည့်ခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်သင့်သည်။
- ဆီးချိုသွေးချို မထိန်းခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပါက ဆရာဝန်၏ ညွှန်ကြားချက်အတိုင်း ဆီးချိုသွေးချို ထိန်းခြင်း တို့ကို ပြုလုပ်ရမည်။

ခံတွင်းခြောက်သွေ့ခြင်းကို သက်သာစေရန်
- ရေအေးနှင့် အချိုရည်မဟုတ်သော အရည်များကို မကြာခဏ သောက်ပေးခြင်း
- တံတွေးထွက် များစေရန် သကြားမပါသော ပီကေဝါးပေးခြင်းနှင့်
- ရေခဲတုံးလေးများ ငုံခြင်းတို့ ပြုလုပ်နိုင်သည်။
- အရက်နှင့်အရက်ပါဝင်သော အစာများ၊ ကော်ဖီနှင့် ဆေးလိပ်တို့ကို ရှောင်ကြဉ်ရမည်။
အထက်ပါနည်းများဖြင့် မသက်သာပါက ဆရာဝန်နှင့်တိုင်ပင်ပြီး တံတွေးအစားထိုး spray, gel နှင့် ငုံဆေးများကို ထမင်းမစားမီနှင့် စားနေချိန် အပါအဝင် လိုအပ်လျှင် လိုအပ်သလို သုံးစွဲနိုင်ပါသည်။
ခံတွင်းခြောက်သူများမှာ ခံတွင်းရောဂါပိုးများ အဝင်လွယ်သောကြောင့် ခံတွင်းသန့်ရှင်းရေးကို အထူးဂရုပြုရန်လိုအပ်ပါသည်။

Lei
Healthcare.com.mm
Ref: NHS Choices, UK