Emphysema (အဆုတ်တွင်းလေအိတ်များ ပျက်စီးခြင်း)

အဆုတ်တွင်းရှိလေအိတ်များ ပျက်စီးသောရောဂါ (Emphysema) သည် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ဆိုးဝါးသော ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ အဆုတ်တွင်းရှိလေအိတ်နံရံများ ပျက်စီး ပေါက်ထွက်ခြင်းကြောင့် အဆုတ်တွင်း မျက်နှာပြင်သေးသွားကာ၊ သွေးတွင်းသို့ ပို့သော အောက်ဆီဂျင်ပမာဏလည်း နည်းသွားသည်။ ဆေးကုသပါက ပိုမိုမဆိုးရွားအောင်သာ ထိန်းနိုင်ပြီး မူလအတိုင်းပြန်ကောင်းအောင် မလုပ်နိုင်ပေ။

လက္ခဏာများ
• အသက်ရှူရာတွင် မောခြင်း
• အပင်ပန်းမခံနိုင်ခြင်း
• နေ့စဉ်လုပ်ငန်းများကိုပင် မလုပ်နိုင်တော့ခြင်း
• နောက်ပိုင်းတွင် နားနေလျှက်ပင်မောခြင်း တို့ကို တဖြည်းဖြည်းချင်း ကြုံတွေ့ရမည်။

ဖြစ်ပွားရသော အကြောင်းရင်းများ
• အဓိက ဖြစ်ပွားစေသော အကြောင်းရင်းမှာ လေထုမှညစ်ညမ်းသော အငွေ့များကို အချိန်ကြာမြင့်စွာ ရှူရှိုက်နေရခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။
• ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း၊ လေထုညစ်ညမ်းခြင်းနှင့် ဓာတုဆေးနံ့များကို များစွာကို ထိတွေ့ကိုင်တွယ် နေရခြင်းတို့ကြောင့်ဖြစ်သည်။
• မျိုးရိုးဗီဇဆို်င်ရာ ပရိုတင်း တစ်မျိုးဖြစ်သော alpha-1-antitrypsin အားနည်းခြင်းကြောင့်လည်း ဖြစ်ပွားနိုင်သည်။

ဖြစ်နိုင်ချေများသူများ
• ဆေးလိပ်သောက်သူများ၊ ဆေးလိပ်ငွေ့ကို နေ့စဉ်ရှူရှိုက်နေရသူများ
• အသက် ၄ဝနှင့် ၆၀ ကြားရှိသူများနှင့်
• အိမ်ပတ်ဝန်းကျင်တွင် မီးခိုးငွေ့များကို နေ့စဉ်ရှူရှိုက်နေရသူများတွင် အဖြစ်များသည်။

ဆရာဝန်နှင့် သွားရောက်ပြသသင့်သော အချက်များ
အကြောင်းရင်းရှာဖွေ၍ မရဘဲ ရက်ရှည်လများ မောပန်းနေပါက သတိပြုကာ စစ်ဆေးမှုများ ခံယူသင့်သည်။ 
• လှေကားမတက်နိုင်အောင် မောပန်းခြင်း 
• နှုတ်ခမ်းနှင့်လက်သည်းများ ပြာလာခြင်း
• မှိန်းနေခြင်း တို့ဖြစ်ပွားပါက အလွန်စိုးရိမ်ရသော လက္ခဏာများဖြစ်သောကြောင့် နီးစပ်ရာ ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းသို့ အမြန်ဆုံး သွားရောက်ပြသသင့်သည်။

နောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာများ
• အဆုတ်တွင်းလေအိတ်များပေါက်ကာ ရင်ခေါင်းအတွင်းသို့ လေဝင်ခြင်း ( Pneumothorax)
• နှလုံးကို ထိခိုက်စေခြင်း
• အဆုတ်တွင် အပေါက်ကြီးများဖြစ်ခြင်း ( Large bullae ) တို့ကို ကြုံတွေ့ရနိုင်သည်။

စစ်ဆေးမှုများ
လက္ခဏာများအရ အဆုတ်တွင်းလေအိတ်များ ပျက်စီးခြင်း ဖြစ်နိုင်ပါက
• ရင်ဘတ်ဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း
• ကွန်ပြူတာ ဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း
• သွေးစစ်ခြင်း
• အဆုတ်ကောင်းမကောင်း စစ်ဆေးခြင်း တို့ကို ပြုလုပ်နိုင်သည်။

ကုသခြင်း
အဆုတ်တွင်း လေအိတ်များပျက်စီးသော ရောဂါကို မူလအတိုင်းပြန်လည်ကောင်းမွန်အောင် မကုသနိုင်ပေ။ ရောဂါပိုမို ဆိုးရွားမသွားစေရန်သာ ကုသနိုင်ပေသည်။ရောဂါ၏ ပြင်းထန်မှုပေါ်မူတည်၍

• လည်ပြွန်ကျယ်စေသော ဆေးများပေးခြင်း
• စတီးရွိုက်ရှူဆေးများကို သုံးခြင်း
• ပိုးသတ်ဆေးများ သုံးခြင်းဖြင့် ကုသနိုင်သည်။
ထို့ပြင် အသက်ရှူလေ့ကျင့်ခန်းများလုပ်ခြင်း၊ အာဟာရပြည့်စွာ စားသုံးခြင်း၊ လိုအပ်ပါက အောက်ဆီဂျင်ရှူစေခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်နိုင်သည်။
ခွဲစိတ်မှုများ အနေဖြင့် ပျက်စီးသွားသော အဆုတ်အစိတ်အပိုင်းများကို ဖယ်ရှားခြင်း၊ အဆုတ်အစားထိုးခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်နိုင်သည်။

ကာကွယ်ခြင်း
ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းနှင့် ဆေးလိပ်ငွေ့ရှူမိခြင်းတို့ကို ရှောင်ရှားရန် လိုအပ်သည်။ ဓာတုအငွေ့များ၊ အနံ့ပြင်းသော အရာများနှင့် ထိတွေ့လုပ်ကိုင်ရသူများတွင် နှာခေါင်းစည်းတပ်ရန် လိုအပ်သည်။

Lei
Healthcare.com.mm သင့်ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်ပေး
Ref: Mayo Clinic