Alzheimer’s အယ်လ်ဇိုင်းမား ရောဂါဟာ ဦးနှောက်ဆဲလ်တွေ၊ ထိခိုက်ပျက်စီးလို့ မှတ်ဉာဏ်တွေ ဆုံးရှုံးတဲ့ ရောဂါတစ်မျိုး ဖြစ်တယ်။ မဖြစ်ပွားခင်သာ အဖြစ်နည်းအောင် ကာကွယ်လို့ရပါလိမ့်မယ်။ အယ်လ်ဇိုင်းမားရောဂါ ဖြစ်လာရင်တော့ မိမိအမည်၊ မိသားစု၊ အလုပ်အကိုင်၊ နေရပ်လိပ်စာကအစ ဘာမှ မမှတ်မိတော့ဘဲ လူဖြစ်ဆုံးရှုံးသွားရလို့ အတော် စိတ်ညစ်စရာ ကောင်းပါတယ်။ အခုနောက်ပိုင်းမှာ ဒီရောဂါကလည်း လူနေမှုစနစ်တွေ ပြောင်းတာနဲ့အတူ အတွေ့ရများလာတဲ့အတွက် မိမိအတွက်ဖြစ်စေ၊ မိမိဆွေမျိုးသားချင်းများအတွက်ဖြစ်စေ ကြိုတင်ကာကွယ်နိုင်အောင် လေ့လာတင်ပြလိုက်ပါသည်။ 

 အာဟာရပြည့်ဝတဲ့ အစားအစာ၊ အချိန်မှန်လေ့ကျင့်ခန်း၊ ဦးနှောက်ကို စဉ်းစားတွေးတောစေတဲ့ စိန်ခေါ်စေတဲ့ အလုပ်လုပ်စေတဲ့ brain & mental challenge စတာတွေက တစ်မျိုးချင်းကဖြစ်စေ၊ အားလုံးပေါင်းဖြစ်စေ၊ ဦးနှောက်ကို ကျန်းမာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေပါတယ်။ ဒါကြောင့် လူငယ်လူရွယ် အချိန်ကတည်းက အထက်ပါအချက်အလက်တွေ လေ့လာလိုက်နာခဲ့ရင် အယ်လ်ဇိုင်းမားရောဂါမဝင်အောင် အတော်လေး တားဆီးနိုင်ပါလိမ့်မယ်။

 လေ့ကျင့်ခန်းတစ်ခုခု ဥပမာ - လမ်းသွက်သွက်လျှောက်တာ၊ ရေကူး၊ အေရိုးဗစ်၊ ထိုက်ချိ၊ ယောဂ၊ အပြေး၊ ကြက်တောင်ရိုက် စသဖြင့် တစ်ခုခု နေ့စဉ်ကစားခြင်းက စိတ်ရောကိုယ်ပါ ကျန်းမာရွှင်လန်း စေတယ်ဆိုတာ ကစားဖူးသူတိုင်း သိကြပါတယ်။ ဒါ့ပြင် ဦးနှောက်ရဲ့ ကျန်းမာရေးကိုလည်း အားပေးပါသေးတယ်။ နေ့စဉ် နာရီဝက်နှုန်းနဲ့ တစ်ပတ်မှာ အနည်းဆုံး စုစုပေါင်း ၃ နာရီကြာအောင် လေ့ကျင့်ခန်းတစ်ခုခုကို လေ့ကျင့်ပေးရင် စိတ်ရောကိုယ်ပါ ကျန်းမာစေရုံမကဘဲ အယ်လ်ဇိုင်းမားရောဂါမှလည်း ကာကွယ်ပေးနိုင်တယ်လို့ ပြောကြတယ်။

 နေ့စဉ် (သို့) ညစဉ် အနည်းဆုံး ဆယ်မိနစ်ခန့် တရားထိုင်ပေးတာက ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးစေပြီး လေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်ပေးရာ ရောက်စေလို့ အကျိုးများစေပါတယ်။ ကြမ်းပြင်ပေါ် သက်သောင့်သက်သာ မတ်မတ်ထိုင်၊ မျက်စိမှိတ်ထားပြီး ဖြည်းညင်းစွာ ၁ ကနေ ၅ အထိ ရေတွက်ရင်း အသက်ရှူထုတ်ဆိုတဲ့ လေ့ကျင့်မှုကို ၅ မိနစ်ခန့်ကြာအောင် ပြုလုပ်ရမယ်။ အသက်ရှူသွင်း ရှူထုတ်နေစဉ်မှာ စိတ်ကို နှာသီးဖျားမှသာ ထားပြီး ဝင်လေထွက်လေ စောင့်ကြည့်တာ၊ စိတ်ကိုမပျံ့လွင့်အောင် ထိန်းတဲ့နည်းဖြစ်တဲ့ ဝိပဿနာ ဘာဝနာပွားများတဲ့နည်းနဲ့ ဆင်တူပါတယ်။ အဓိကရည်ရွယ်ချက်ကတော့ စိတ်ကိုတည်ငြိမ်အောင် ထားပြီး စိတ်ရောကိုယ်ခန္ဓာပါ အနားရအောင် ပြုလုပ်ခြင်းပါပဲ။ အနည်းဆုံးတစ်နေ့ ၂ ကြိမ်၊ အနည်းဆုံး ၁၀ မိနစ်စီ လေ့ကျင့်ပေးမယ်ဆိုရင် စိတ်ရောကိုယ်ပါ ကျန်းမာရွှင်လန်းစေတယ်။ ဦးနှောက်စွမ်းရည် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေတယ်။  အဲလိုသာ နေ့စဉ် ဆောင်ရွက်သွားရင် အယ်လ်ဇိုင်းမားရောဂါအဖြစ်လည်း နည်းပါးစေတယ်။ 

 ဦးနှောက်ရဲ့ ဟိုက်ပိုကမ်းပတ်စ် အပိုင်းကို ဖွံ့ဖြိုးစေတဲ့ အိုမီဂါ ၃ ကို နေ့စဉ် ၁၅၀၀ မီလီဂရမ်စားပေးရင် လူကို အကျိုးပြုတဲ့ DHA & EPA စတဲ့ ဖက်တီးအက်ဆစ် အဆီကောင်းတွေ ရရှိစေလို့ ဦးနှောက်ရဲ့ လုပ်ငန်းတွေ ချောမွေ့စေပါတယ်။ ငါးကို အနည်းဆုံးတစ်ပတ်လျှင် ၂-၃ ကြိမ် စားပေးသင့်တယ်။

 သာမန် အပေါင်းအနှုတ်၊ အမြှောက်အစားနည်းတွေ၊ ဖုန်းနဲ့ အိမ်နံပါတ်၊ အိမ်လိပ်စာ မှတ်သားတာတွေက ဦးနှောက်မှတ်ဉာဏ်ကို လေ့ကျင့်ပေးရာရောက်လို့ အကျိုးရှိစေပါတယ်။ နေ့စဉ် ပဟေဋ္ဌိ အဖြေညှိတာ၊ စစ်တုရင်ကစားတာ စတာတွေကလည်း စဉ်းစားဉာဏ်ရင့်သန်စေပါတယ်။

 

 အကောင်းဆုံးကတော့ တစ်ဖက်ဖက်ကို စောင်းပြီးအိပ်တာက ဦးနှောက်ထဲက မကောင်းတဲ့ အညစ်အကြေးတွေကို စွန့်ထုတ်ပစ်ဖို့ လွယ်ကူစေတယ်။ ဒီနည်းအားဖြင့် အယ်လ်ဇိုင်းမား၊ ပါကင်ဆင် စတဲ့ ဦးနှောက်နဲ့ အာရုံကြောရောဂါတွေကို ကာကွယ်နိုင်တယ်လို့ အာရုံကြောဆိုင်ရာ သိပ္ပံဂျာနယ်တွေရဲ့ သုတေသနစာတမ်းတွေမှာ သိပ္ပံဂျာနယ်တွေရဲ့ သုတေသနစာတမ်းတွေမှာ ဖော်ပြထားတယ်။ လူတွေအိပ်နေတုန်း MRI စက်နဲ့ ဆက်သွယ်ထားပြီး ဦးနှောက်က အညစ်အကြေးတွေ စွန့်ပစ်တာကို လေ့လာတဲ့အခါ စောင်းလျက်အိပ်တာက မကောင်းတဲ့ အညစ်အကြေးတွေကို ပိုရှင်းလင်းပေးနိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

 ခေါင်းအုံးက သိပ်ကြီးမား သိပ်မြင့် သိပ်တင်းမာနေရင်လည်း လည်ပင်းအနေအထား ကိုယ်နေဟန်ထား မမှန်တော့ ကောင်းစွာအိပ်မပျော်စေပါဘူး။ အိပ်နေတုန်း ခေါင်းက အောက်စိုက်လွန်းနေတာ၊ အပေါ်မော့နေတာတွေက လူကို အနေခက်စေပြီး နှစ်နှစ်ခြိုက်ခြိုက် အိပ်မပျော်ပါဘူး။ အဓိကကတော့ ဘေးတစောင်းနဲ့ ညအိပ်ရေးဝစွာ အိပ်ပျော်ဖို့ဖြစ်ပါတယ်။ အိပ်ရေးမဝသူတွေဟာ ပိုစားသောက်ဖြစ်လာကြတယ်။ ကြာလာတော့ အိပ်ရေးမဝလေ ပိုစားလေ၊ အဆီတိုး အဝလွန်လာလေ ဖြစ်လာကြတယ်။ ဒါ့ကြောင့် အိပ်တဲ့ပုံစံ ပြောင်းလဲပေးတာ၊ ဘေးစောင်းဈ အိပ်တာတွေက ကျန်းမာရေး ပိုညီညွတ်စေသလို အယ်လ်ဇိုင်းမားရောဂါတွေကိုလည်း အဖြစ်နည်းလာစေပါတယ်။